Aşure

 

     Aşure gününde bugünün anlam ve önemine uygun olan "aşure" kelimemizi birlikte inceleyelim. Aşurelerimiz hazırsa tatlı yiyip tatlı tatlı bakalım kelimemize.😋

     "Aşure" kelimesi dilimize Arapçadan geçmiş bir kelimedir. Arapça "şr" kökünden gelen kelime "aşr" veya "aşarat" kelimelerinden türetilmiştir. "Onuncu gün" anlamına gelen bu kelime Muharrem ayının onuncu günü için kullanılır.  Bir diğer bakışla "aşur" Farsçada "katmak, karıştırmak" anlamına gelir. Aşure de karışık aş anlamına geliyor bu durumda. Aslında her iki kullanımda doğrudur. 

      Her Muharrem ayının 10. Günü olarak geleneğimizde yer edinmiş olan aşure günü yapılan bir aş'a verilen addır. Bu aş birden çok yiyecek ile pişirilir ve hatta konu komşuya dağıtılır. Bu yiyecekler genellikle; fasulye, nohut, ceviz, buğday, kuru incir, kayısı, üzümdür. Kültürümüzde aşure tatlısı olarak da bilinir fakat kendine has yapıldığı özel günü vardır. Bu da aşure günüdür.

      Rivayetlere göre Nuh tufanından sonra kurtulan kişiler,  gemide kalan yiyeceklerden bir aş pişirmişlerse.  Aşurenin kökeni de buraya dayanmaktadır. Aşure gününün önemi için Hz. Adem(a.s.)'in tövbesinin kabul edildiği, Hz. İbrahim'in ateşten kurtulduğu, Hz. Yakub'un, oğlu Hz. Yusuf'a kavuştuğu gün olarak rivayetlerde yer alır.  Ama en çok bilinen ve yaygın olayı Kerbela olayıdır. Ve bugün Hz. Hüseyin şehit edilmiştir. Özellikle Şiiler tarafından aşure günü matem günü olarak anılır. Bu matem gününde amaç unutmamaktır, hatırlamak ve o acıyı taze tutmaktır. Sürdürülen bu gelenek, pek çok dersler çıkarabileceğimiz bir öğretidir aslında. 

Maalesef ki şu an yetişen nesil birçok şeyden habersiz büyüyor. Bu hem dini hem manevi anlam yüklü geleneğimiz hakkında hiç bir şey bilmiyor. Ve daha bunun gibi niceleri var.

Yüzyıllardır süregelen geleneklerimizi sürdürebilmek temennisiyle. 

Son olarak 19.yy Klasik Türk Edebiyatı yazarlarımızdan Sıyamzade Hamdi Hasan'ın aşure le ilgili bir gazeline göz atıp merhumu yad etmiş olalım. 

         Mah-ı Muharrem geldiğin nasın yanından tuyub 

         Şaşkın merhem gafletim verdi gönlüme tumturâk 

‘Âşûrâyı elde görüb hazin olurum daima an

            Kazan kazan an çok pişirüb dağıtayım çanak çanak